Siła pary powraca do miasta gwarków

Przenieś się do wieku pary i niesamowitych wynalazków, podziwiaj niezwykłe maszyny, które były kiedyś siłą napędową europejskiej gospodarki.  28 września na terenie Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach odbędzie się „Święto Pary”- pierwszy w regionie i jeden z nielicznych w Polsce festiwali dziedzictwa przemysłowego, który w całości poświęcony będzie technice parowej.

Święto Pary odbędzie się na terenie Skansenu Maszyn Parowych przy Zabytkowej Kopalni Srebra, która widnieje na Liście światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejszą częścią festiwalu będzie prezentacja zabytkowych maszyn zasilanych parą. Na skansenie pojawi ich kilkadziesiąt. Będą to potężne walce drogowe, traktor parowy, blisko stuletnia ciężarówka, samochód napędzany parą oraz lokomobile.

„Zapraszam wszystkich na wydarzenie jakiego do tej pory nie było w naszym mieście” – komentuje Zbigniew Pawlak szef Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, które razem z Urzędem Miasta Tarnowskie Góry organizuje Święto Pary. 

Nasi goście będą mogli zobaczyć prawdziwe cuda techniki, nie tylko maszyny drogowe, ale również stacjonarne lokomobile parowe, które będą zasilały inne urządzenia takie jak mechaniczna siekiera, piła stołowa czy niewielki młyn tzw. śrutownik. Gromadzimy już odpowiednią ilość drewna i zboża.

Na terenie Skansenu Maszyn Parowych przy kopalni pojawią się także mniejsze maszyny – traktory parowe i mini walec, a na tory kolejki skansenowej wjedzie lokomotywa parowa.

 Święto Pary nawiązuje do pierwszej na Górnym Śląsku maszyny parowej uruchomionej w tarnogórskiej kopalni srebra, ołowiu i cynku Fryderyk w 1788 r., dlatego logo festiwalu nie mogło być inne i przedstawia właśnie pierwszą maszynę – 32-calową, systemu Newcomen, sprowadzoną z Wielkiej Brytanii. Uznaje się, że jej uruchomienie rozpoczęło kolejny po Kornwalii, Walonii i Nord-Pas-de-Calais, etap europejskiej rewolucji przemysłowej. Działający model tejże maszyny także będzie elementem święta pary.

„To miasto i mieszkańcy mają parę – żartuje Burmistrz Tarnowskich Gór Arkadiusz Czech dodając, że to „para zmieniła oblicze miasta, regionu i kontynentu pod koniec XVIII w. – I to właśnie ona, w sposób symboliczny – poprzez maszynę parową po raz pierwszy zastosowaną do odwadniania – wpłynęła na odrodzenie się naszego miasta w czasie II tarnogórskiej rewolucji górniczej.”

Święto Pary to gratka nie tylko dla dorosłych, ale również dla młodego pokolenia pasjonatów techniki. Specjalnie dla nich Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej przygotowuje bogatą ofertę warsztatów o tematyce parowej, a także animacje dla dzieci.

Politechnika Śląska w Gliwicach zaprezentuje z kolei niezwykle ciekawe stanowisko demonstracyjne tzw. doświadczenie Watta – słynnego konstruktora maszyn parowych, a także działające modele maszyn. Będzie w czym wybierać.

Nie tylko siła pary, ale również siła muzyki będzie towarzyszyć gościom festiwalu. Na scenie wystąpią tarnogórskie zespoły:

Jak Święto Pary, to i menu musi być odpowiednie. Podziwiając cuda ówczesnej techniki raczyć się będzie można kluskami na parze, parówkami, daniami z grilla i pysznym lokalnym piwem tarnogórskim. Dodatkowo na talerzu może pojawić się ryba  i warzywa na parze. Para gołąbków też się znajdzie. 

Dla gości festiwalu do dyspozycji będzie strefa chilloutu, w której – gry zabraknie pary, będzie można nieco sobie „dychnąć”. 
Obsługa festiwalu i wolontariusze będą w dniu festiwalu przebrani w stylu steampunkowym. „Podczas światowych festiwali pary obsługa poprzebierana jest w stroje z okresu międzywojennego. My przebierzemy się inaczej. Chyba nikt do tej pory nie łączył pary i tego typu stylizacji” – mówi Zbigniew Pawlak. Nazwa pochodzi od słowa „steam” czyli pary i nawiązuje stylistyką, estetyką i techniką do maszyn parowych „epoki pary”, epoki wiktoriańskiej. 
Do kopalni będzie można dostać się składem Górnośląskich Kolei Wąskotorowych z Bytomia, które specjalnie z okazji Święta Pary będą przewoziły turystów wykorzystując lokomotywę parową LAS 49. Skład będzie kursował tradycyjnie między Bytomiem a Tarnowskimi Górami. Oczywiście będzie to podróż za jeden uśmiech. SGKW nie będzie pobierało od pasażerów żadnej opłaty za przejazdy. Z oferty Kolei Wąskotorowej można skorzystać także 29 września i 5 października (w tym przypadku pobierana będzie opłata za przejazd)

Do kopalni dostaniemy się także komunikacją publiczną. Autobus linii nr 142 dojeżdża bezpośrednio do Zabytkowej Kopalni Srebra. Można również skorzystać z linii nr 83 (przystanek Kolonia Staszica). W tym przypadku dojście do obiektu wynosi jednak ok. 1200 m.

Niespodzianką będzie piętrowy angielski autobus z 1959 r. (Londyński Autobus z dachem AEC Routemaster „salonik”). Charakterystyczny „piętrus” będzie kursował przez cały dzień między dworcem autobusowym, Parkiem Wodnym a Zabytkową Kopalnią Srebra, z przystankiem na tarnogórskim rynku. Przejazdy są bezpłatne.(rozkład udostępnimy na stronie i na fb kopalni srebra do piątku)

W dniu festiwalu parking Zabytkowej Kopalni Srebra będzie wyłączony z ruchu turystycznego. Nie będą tam więc mogły parkować żadne samochody. Gdzie zatem zostawić swój samochód? Parking dla gości będzie znajdował się przy Parku Wodnym i Hali Sportowej w Tarnowskich Górach.

Do kopalni dowiezie gości zabytkowy „piętrus”. Liczba miejsc jest jednak ograniczona. Pojazd ten może wziąć na pokład ok. 70 osób. W przypadku braku wolnych miejsc, można przesiąść się na autobus linii 142 i dojechać bezpośrednio do kopalni. SMZT apeluje, by w tym dniu mimo wszystko nie korzystać z samochodów, bo mogą wystąpić problemy w komunikacji. Warto więc zastanowić się nad transportem rowerowym.
BEZPŁATNY TRANSPORT:
LONDYŃSKIM PIĘTROWYM AUTOBUSEM i KOLEJĄ WĄSKOTOROWĄ
szczegółowe informacje i rozkład jazdy: kopalniasrebra.pl,  www.sgkw.eu

Harmonogram „Święta Pary – Tarnowskie Góry”

Scena główna:
12.00 Oficjalne otwarcie festiwalu
URUCHOMIENIE MASZYNY TYPU NEWCOMEN
(Otwarcie poprzedzone uroczystą paradą maszyn parowych z dworca Kolei Wąskotorowej, ok. 700 m od Kopalni Srebra. Jak to wszystko będzie wyglądało? Na dworzec Kolei Wąskotorowej podjedzie pociąg napędzany lokomotywą parową typu LAS 49, wysiądą z niej Przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej Zbigniew Pawlak, Burmistrz Tarnowskich Gór Arkadiusz Czech oraz Prezydent Bytomia Mariusz Wołosz. Przesiądą się do pojazdu parowego – albo będzie to traktor parowy, albo ciężarówka parowa Skoda Sentinel. W paradzie wezmą udział te dwa pojazdy, bo mogą one poruszać się po naszych drogach, grupa steampunkowa i zespół. Następnie pojazdy ruszą w stronę Kopalni Srebra (ok. 700 m), wjadą na teren parkingu. Planowane otwarcie festiwalu jest o godz. 12.00 ze sceny. Uruchomimy wówczas model pierwszej na Górnym Śląsku, 32-calowej maszyny parowej typu Newcomen, którą sprowadzono do Tarnowskich Gór w 1788 r.
WSZYSTKO “NA CHODZIE”
WALCE DROGOWE, CIĘŻARÓWKA, CIĄGNIK PAROWY, LOKOMOBILE, SILNIKI, TARTAK (PIŁA I SIEKIERA), ŚRUTOWNIK DO MIELENIA ZBOŻA, LOKOMOTYWA PAROWA (7 i 1/4 cala) i inne mniejsze maszyny – ciągnik, walec, maszyny stacjonarne.

Koncerty tarnogórskich zespołów:
Paulina Nowak,Bartłomiej Kwiatkowski – Acoustic Duo 13.00  
November Might Be Fine 14.00
takaKarma 15.00
The Jazz Elwers 17.00
Zespół Korek 18.30
Parafialna Kamiliańska Orkiestra Dęta 20.00

Wydarzenia towarzyszące:
10.00 – 13.00 Ciotki Animatorki / animacje dla dzieci
10.00 – 17.00 Plac doświadczeń / warsztaty kreatywne
10.00 – 15.00 Maszyny parowe w miniaturze / prezentacja
10.00 – 15.00 Stanowisko demonstracyjne – doświadczenie Watta / pokaz
10.00 – 15.00 Pracownia H2O / warsztaty kreatywne
11.00 –  17.00 Grupa steampunkowa / performance
12.00 – 16.00 Produkcja maszyn z kartonu / warsztaty